Wiring diagram คืออะไร แผนผังสำคัญของงานระบบไฟฟ้า

ในการทำงานด้านระบบไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็นงานติดตั้งภายในบ้าน โรงงานหรืออาคารขนาดใหญ่ สิ่งสำคัญที่จะช่วยให้การวางระบบเป็นไปอย่างถูกต้องและปลอดภัยก็คือ Wiring Diagram หรือแผนผังการเดินสายไฟฟ้า บทความนี้เราจะพาไปรู้จักว่า Wiring Diagram คืออะไร มีกี่ประเภทและมีความสำคัญอย่างไรกับงานระบบไฟฟ้า  

Wiring diagram คืออะไร 

Wiring Diagram คือแผนผังแสดงการเชื่อมต่อสายไฟ อุปกรณ์และวงจรไฟฟ้า ในลักษณะที่เข้าใจง่าย ช่วยให้นักไฟฟ้าหรือวิศวกรสามารถวางระบบได้ถูกต้อง ลดความผิดพลาดและทำให้การบำรุงรักษาในอนาคตสะดวกยิ่งขึ้น โดยแผนผังนี้สามารถใช้ได้ทั้งในงานระบบไฟฟ้าภายในบ้าน อาคารสำนักงาน ไปจนถึงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่  

Wiring Diagram มีกี่ประเภท 

เพื่อให้เหมาะสมกับวัตถุประสงค์การใช้งานที่แตกต่างกัน Wiring Diagram คือสิ่งที่สามารถแบ่งออกได้หลายประเภท แต่ประเภทหลัก ๆ ที่พบได้บ่อยในงานอุตสาหกรรมและงานไฟฟ้าทั่วไปมีดังนี้  

1. แบบรูปจริง (Pictorial Diagram) 

ไดอะแกรมที่แสดงภาพของอุปกรณ์ต่าง ๆ ในรูปแบบที่ใกล้เคียงกับของจริงมากที่สุด ทำให้ผู้ที่ไม่มีความรู้เชิงเทคนิคมากนักสามารถเข้าใจภาพรวมได้ง่าย ว่าอุปกรณ์แต่ละชิ้นหน้าตาเป็นอย่างไรและติดตั้งอยู่บริเวณไหน เหมาะสำหรับงานซ่อมบำรุงเบื้องต้นหรืองานติดตั้งที่ไม่ซับซ้อน 

2. ไดอะแกรมแผนผัง (Schematic Diagram) 

ไดอะแกรมที่ใช้สัญลักษณ์มาตรฐานทางไฟฟ้าแทนอุปกรณ์จริง เพื่อแสดงการทำงานของวงจรไฟฟ้าว่ากระแสไฟฟ้าไหลจากจุดไหนไปจุดไหน และอุปกรณ์แต่ละตัวทำงานสัมพันธ์กันอย่างไร ไดอะแกรมประเภทนี้เน้นที่ฟังก์ชันการทำงานมากกว่าตำแหน่งจริงของอุปกรณ์ จึงเป็นที่นิยมในหมู่วิศวกรไฟฟ้าเพื่อใช้วิเคราะห์และออกแบบวงจร  

3. ไดอะแกรมไฟฟ้าเส้นเดียว (Single-Line Diagram) 

ไดอะแกรมไฟฟ้าเส้นเดียว (Single-Line Diagram) หรือเรียกอีกอย่างว่า One-Line Diagram เป็นการย่อส่วนแผนผังวงจรไฟฟ้าที่ซับซ้อนให้แสดงด้วยเส้นเพียงเส้นเดียว เพื่อให้เห็นภาพรวมของระบบไฟฟ้าขนาดใหญ่ เช่น แผนผังไฟฟ้าของทั้งอาคารหรือโรงงาน ทำให้เข้าใจภาพรวมการกระจายพลังงานไฟฟ้าได้ง่ายและรวดเร็ว 

4. ไดอะแกรมวงจรไฟฟ้า (Circuit Diagram) 

ไดอะแกรมที่ให้ข้อมูลสมบูรณ์ที่สุดสำหรับการเดินสายไฟจริง โดยจะแสดงรายละเอียดการเชื่อมต่อสายไฟระหว่างอุปกรณ์ต่าง ๆ อย่างครบถ้วน รวมถึงข้อมูลจำเพาะ เช่น สีของสายไฟ หมายเลขขั้วต่อและประเภทของสายไฟ ซึ่งช่างไฟฟ้าจะใช้ไดอะแกรมประเภทนี้เป็นหลักในการติดตั้งและประกอบตู้ควบคุมไฟฟ้า  

Wiring Diagram สำคัญอย่างไรในงานระบบไฟฟ้า

ความสำคัญของ Wiring Diagram คือหัวใจของงานระบบไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย ซึ่งสรุปเป็นข้อ ๆ ได้ดังนี้ 

• ลดความเสี่ยงจากการต่อสายผิด แผนผังที่ชัดเจนช่วยให้ช่างไฟฟ้าสามารถเดินสายและเชื่อมต่ออุปกรณ์ต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง ลดโอกาสเกิดไฟฟ้าลัดวงจรซึ่งอาจสร้างความเสียหายต่ออุปกรณ์และเป็นอันตรายถึงชีวิต 
• ช่วยให้การวางระบบมีมาตรฐาน การมีแผนผังที่เป็นมาตรฐานทำให้ทุกคนในทีมทำงานเข้าใจตรงกัน ไม่ว่าจะเป็นการติดตั้ง การซ่อมบำรุง หรือการขยายระบบในอนาคต การติดตั้งอุปกรณ์อย่าง ตู้กันน้ำ และการจัดระเบียบสายไฟด้วยรางเดินสายไฟ ก็จะเป็นไปอย่างเรียบร้อยและปลอดภัยตามแผนที่วางไว้ 
• ใช้ตรวจสอบและวิเคราะห์ปัญหาได้รวดเร็ว เมื่อเกิดปัญหากับระบบไฟฟ้า Wiring Diagram จะเป็นเครื่องมือชิ้นแรกที่ช่วยให้วิศวกรสามารถไล่ตรวจสอบวงจรและวิเคราะห์หาจุดที่ผิดพลาดได้อย่างเป็นระบบและรวดเร็ว ทำให้ลดเวลาหยุดทำงานของเครื่องจักร (Downtime) ได้อย่างมีนัยสำคัญ 

สรุปบทความ 

โดยสรุป Wiring Diagram คือแผนที่นำทางที่ขาดไม่ได้สำหรับงานระบบไฟฟ้า โดยจะช่วยเปลี่ยนความซับซ้อนของสายไฟให้กลายเป็นเรื่องที่เข้าใจง่าย ทำให้การติดตั้งถูกต้อง เป็นระเบียนและที่สำคัญ คือสามารถซ่อมบำรุงได้อย่างรวดเร็ว และถึงแม้จะเดินระบบไฟฟ้าตามแผนผัง Wiring Diagram แล้ว การเลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ได้คุณภาพก็สำคัญเช่นกัน  Leetech ในฐานะผู้ผลิตและจำหน่ายอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ได้มาตรฐาน มีความมุ่งมั่นที่จะส่งมอบผลิตภัณฑ์คุณภาพสูง เพื่อให้ทุกระบบไฟฟ้าสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และปลอดภัยสูงสุดตลอดอายุการใช้งาน